Książeczka referencyjna 3m 501

Książeczka referencyjna 3m 501 jest idealnym narzędziem dla użytkowników, którzy szukają szybkiego i łatwego sposobu na odnalezienie informacji na temat produktów marki 3M. Zawiera ona szczegółowe informacje na temat wszystkich produktów marki 3M, w tym aplikacji produktów, wskazówek dotyczących bezpieczeństwa, instrukcji dotyczących instalacji i użytkowania oraz wskazówki dotyczące konserwacji i napraw. Książeczka referencyjna 3m 501 jest doskonałym narzędziem dla użytkowników, którzy szukają szybkiego i łatwego dostępu do informacji na temat produktów marki 3M.

Ostatnia aktualizacja: Książeczka referencyjna 3m 501

Drogi Użytkowniku,

klikając przycisk „AKCEPTUJĘ”  zgadzasz się, aby serwis Ceneo. pl sp z. o. i jego Zaufani Partnerzy przetwarzali Twoje dane osobowe zapisywane w plikach cookies lub za pomocą podobnej technologii w celach marketingowych (w tym poprzez profilowanie i analizowanie) podmiotów innych niż Ceneo. pl, obejmujących w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam w serwisie Ceneo. pl.

Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Wycofanie zgody nie zabrania serwisowi Ceneo. pl przetwarzania dotychczas zebranych danych.

Wyrażając zgodę, otrzymasz reklamy produktów, które są dopasowane do Twoich potrzeb. Sprawdź Zaufanych Partnerów Ceneo. pl. Pamiętaj, że oni również mogą korzystać ze swoich zaufanych podwykonawców.Informujemy także, że korzystając z serwisu Ceneo. pl, wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu plików cookies lub stosowanie innych podobnych technologii oraz na wykorzystywanie ich do dopasowywania treści marketingowych i reklam, o ile pozwala na to konfiguracja Twojej przeglądarki. Jeżeli nie zmienisz ustawień Twojej przeglądarki, cookies będą zapisywane w pamięci Twojego urządzenia. Więcej w Polityce Plików Cookies.Więcej o przetwarzaniu danych osobowych przez Ceneo. pl, w tym o przysługujących Ci uprawnieniach, znajdziesz tutaj.Więcej o plikach cookies, w tym o sposobie wycofania zgody, znajdziesz tutaj.Pamiętaj, że klikając przycisk „Nie zgadzam się” nie zmniejszasz liczby wyświetlanych reklam, oznacza to tylko, że ich zawartość nie będzie dostosowana do Twoich zainteresowań.

Nie zgadzam się

Uprzejmie informujemy, że w ramach naszej witryny używamy plików cookies w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie oraz w sposób dostosowany do Twoich indywidualnych preferencji. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień oznacza, że akceptujesz otrzymywanie plików cookies. Zmiany ustawień dla plików cookies możesz dokonać w każdym momencie użytkowania serwisu.
Zgadzam się na przetwarzanie w celach marketingowych, w tym poprzez profilowanie, oraz w celach analitycznych, moich danych osobowych pozostawianych przeze mnie w ramach korzystania ze stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności, w tym zapisywanych w plikach cookies, przez Bank Pekao S. A. w celu marketingu produktów i usług podmiotów trzecich oraz i przez podmioty współpracujące z Bankiem w tym podmioty z grupy kapitałowej Banku oraz Zaufanych partnerów. 

Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Przyjmuję do wiadomości, że mogę w dowolnym momencie wycofać tę zgodę np. poprzez jej odznaczenie pod klauzulą informacyjną cookies, znajdującą się na stronie. Wycofanie przeze mnie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie mojej zgody przed jej wycofaniem.

Podstawowe informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych
Administrator danych
Bank Polska Kasa Opieki S.
Podmioty z Grupy Kapitałowej Banku - pełna lista dostępna jest tutaj
Zaufani Partnerzy - pełna lista dostępna jest tutaj

Cele przetwarzania danych
1. Marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne
2. Świadczenie usług Banku
3. Dopasowanie treści witryn internetowych Banku do Twoich zainteresowań
4. Wykrywanie botów i nadużyć w usługach Banku
5. Pomiary statystyczne i udoskonalenie usług Banku

Podstawy prawne przetwarzania danych
1. Marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne, dotyczący produktów lub usług Banku - prawnie uzasadniony interes Banku
2. Marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne, dotyczący produktów lub usług podmiotów trzecich (podmioty z grupy kapitałowej Banku oraz Zaufani Partnerzy) - Twoja dobrowolna zgoda
3. Usługi Banku - niezbędność przetwarzania danych osobowych do wykonania umowy
4. Pozostałe cele - Uzasadniony interes Banku

Odbiorcy danych
Podmioty przetwarzające dane na zlecenie administratora, w tym agencje marketingowe oraz podmioty uprawnione do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa Podmioty z grupy kapitałowej Banku oraz Zaufani Partnerzy.

Prawa osoby, której dane dotyczą
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych; sprzeciwu wobec przetwarzania, inne prawa, o których mowa w szczegółowej informacji o przetwarzaniu danych.

Więcej szczegółów
Klauzula Informacyjna Cookies
Polityka prywatności

Na tej stronie zebraliśmy najważniejsze informacje na temat wskaźników referencyjnych. Dowiesz się tu:

• co to są wskaźniki referencyjne i do czego służą,
• co się zmieniło w związku z rozporządzeniem BMR,
• z jakimi ryzykami wiąże się stosowanie wskaźników,
• jak postępujemy przy zmianie wskaźnika,
• jak zmiana wskaźnika wpływa np. na oprocentowanie,
• gdzie znajdziesz więcej informacji o wskaźnikach.

Informacje na temat wskaźników referencyjnych znajdziesz również na stronie Komisji Nadzoru Finansowego.

! Zmiana wskaźnika WIBOR – do 7 lutego trwają konsultacje społeczne 

NGR zaprasza do konsultacji społecznych i zgłaszania uwag w zakresie zasad oraz sposobów stosowania wskaźnika stopy procentowej WIRON (lub wskaźników z Rodziny Indeksów Składanych WIRON).

Uwagi do rekomendacji należy przesyłać na adres: konsultacjengr@knf. pl do 7 lutego 2023 r. Więcej na ten temat znajdziecie na stronie KNF

Wskaźnik WIBOR przestanie wkrótce obowiązywać – ruszyły prace związane z wprowadzeniem zamiennika

Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych rozpoczęła prace związane z wprowadzeniem wskaźnika, który zastąpi WIBOR.

W skład Komitetu Sterującego pracami Grupy wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, GPW Benchmark, Polskiego Funduszu Rozwoju oraz sektora bankowego.

Zielone światło dla prac Grupy dała ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom.

Tu przeczytasz więcej:

[! ] Prace Narodowej Grupy Roboczej nie oznaczają podważenia poprawności regulacyjnej wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR. Proces wyznaczania WIBOR jest realizowany przez niezależny podmiot -GPW Benchmark, który podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Komisja potwierdziła zgodność procesu określania WIBOR-u z wymogami prawa. KNF wydała w tej sprawie komunikat. Analogiczne stanowisko przedstawił też Komitetu Stabilności Finansowej, w skład którego wchodzą przedstawiciele: Narodowego Banku Polskiego, Komisji Nadzoru Finansowego, Ministerstwa Finansów oraz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego).

 
Wskaźniki referencyjne

To wskaźniki (stopy procentowej, walutowe, towarowe) stosowane na rynkach finansowych, takie jak: WIBOR, LIBOR, EURIBOR czy WM Reuters Spot Rate. Więcej informacji znajdziesz tutaj.

Na podstawie wskaźników referencyjnych:

Wskaźniki opracowują niezależni od nas administratorzy, którzy:

Wartość wskaźnika referencyjnego oblicza się na podstawie zewnętrznych danych, aby zmierzyć określony rynek bazowy. Wartość ta jest zmienna w zależności od sytuacji ekonomicznej.

Administratorzy muszą więc tak dobierać metodologię liczenia swoich wskaźników, aby:

 
Rozporządzenie BMR - najważniejsza regulacja dla wskaźników

Po kryzysie finansowym z lat 2008-2009 Komisja Europejska zaczęła prace nad nowym standardem wyliczania i stosowania wskaźników referencyjnych, które zaowocowały rozporządzeniem BMR, przyjętym 8 czerwca 2016 r.

Pełna nazwa rozporządzenia: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014.

Treść (pol. )

Treść (ang. )

Co daje nowy standard?

Nowe zasady, w założeniu autorów rozporządzenia, mają sprawić, że wskaźniki będą bardziej wiarygodne, przejrzyste, i rzetelne.

Rozporządzenie BMR określa także zasady działania i obowiązki administratorów wskaźników i podmiotów, które przekazują administratorom dane niezbędne do wyliczenia wskaźników.

Zgodnie z rozporządzeniem BMR, abyśmy mogli stosować wskaźnik w umowach finansowych lub instrumentach finansowych, administrator wskaźnika m. in. :

Wskaźnik podstawowy – wskaźnik referencyjny dotychczas stosowany w umowie. Pisząc na stronie www o wskaźniku podstawowym odwołujemy się do tego znaczenia.

Wskaźnik alternatywny – wskaźnik, który można stosować jako odniesienie (alternatywę) w celu zastąpienia wskaźnika referencyjnego, którego opracowywania zaprzestano. Pisząc na stronie www o wskaźniku alternatywnym odwołujemy się do tego znaczenia.

Wskaźniki referencyjne stosowane w umowach

Obecnie trwają prace związane z wprowadzeniem zamiennika WIBOR. Co to dla Ciebie oznacza?

Wskaźnik jest opracowywany i publikowany przez administratora – GPW Benchmark S. A., który jest pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.

Na stronie https://gpwbenchmark. pl dostępne są szczegółowe informacje dotyczące WIBOR, w tym:

LIBOR

31 grudnia 2021 zniknęły niektóre wskaźniki LIBOR. Nie będziemy mogli już ich używać, aby określać oprocentowanie udzielonych kredytów. Tę datę określił brytyjski organ nadzoru finansowego (FCA) w komunikacie z marca 2021 r.

Harmonogram zmian – kiedy wskaźniki LIBOR przestaną być publikowane

termin

data zaprzestania

LIBOR CHF

O/N, 1W, 1M, 2M, 3M, 6M, 12 M

z dniem 31. 12. 2021 r.

LIBOR EUR

LIBOR GBP

O/N, 1W, 2M, 12M

LIBOR JPY

S/N, 1W, 2M, 12M

LIBOR USD

1W, 2M

O/N, 12 M

z dniem 30. 06. 2023 r.

Dodatkowo 5 marca 2021 r. Financial Conduct Authority (FCA) ogłosił, że z dniem 31 grudnia 2021r. LIBOR dla jednomiesięcznych, trzymiesięcznych i sześciomiesięcznych (1M, 3M, 6M) depozytów międzybankowych w GBP oraz JPY przestają być reprezentatywne od 1 stycznia 2022 r., a dla depozytów w USD od 30 czerwca 2023 r.

Skróty użyte w powyższej tabeli oznaczają następujące terminy fixingowe:

Co dalej? Będziemy:

- aktualizować tabelę, jeśli zmieni się coś w harmonogramie,

- przekazywać klientom na bieżąco informacje o dalszym rozwoju sytuacji i wynikających z tego zmianach (zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach prawa i umowach kredytowych).

EURIBOR

używa się go jako składowej oprocentowania (np. kredytów)

Wskaźnik jest opracowywany przez the European Money Markets Institute (EMMI), na podstawie zezwolenia Belgijskiego Urzędu ds. Usług i Rynków Finansowych (Financial Services and Markets Authority) z 2. 07. 2019 r.

EMMI opracowuje wskaźnik według samodzielnie określonej metody pod nadzorem Belgijskiego Urzędu ds. Usług i Rynków Finansowych.

Na stronie internetowej EMMI dostępne są szczegółowe informacje dotyczące EURIBOR, w tym:

opis kluczowych elementów metody opracowywania wskaźnika,

oświadczenie o wskaźniku referencyjnym (na podstawie art. 27 rozporządzenia BMR),

procedury dotyczące skarg związanych z wyznaczaniem wskaźnika.

PRIBOR

Wskaźnik jest opracowywany i publikowany przez administratora - Czech Financial Benchmark Facility s. r. o. CFBF opracowuje wskaźnik według samodzielnie określonej metody pod nadzorem Czeskiego Banku Narodowego.

Na stronie CFBF https://cfbf. cz/ dostępne są szczegółowe informacje dotyczące PRIBOR, w tym:

STIBOR

The Swedish Financial Benchmark Facility (SFBF) jest administratorem benchmarku, ustanowionym w celu administrowania oferowaną stopą międzybankową w Sztokholmie (STIBOR), która jest spółką zależną Financial Benchmarks Sweden (FBS). SFBF opracowuje wskaźnik według samodzielnie określonej metody pod nadzorem szwedzkiego organu nadzoru finansowego - Swedish FCA (Finansinspektionen).

Na stronie internetowej SFBF https://swfbf. se/ dostępne są szczegółowe informacje dotyczące STIBOR, w tym:

CIBOR

Wskaźnik jest opracowywany i publikowany przez administratora - Danish Financial Benchmark Facility (DFBF). DFBF opracowuje wskaźnik według samodzielnie określonej metody pod nadzorem duńskiego organu nadzoru finansowego - Finanstilsynet.

Na stronie internetowej DFBF https://dfbf. dk dostępne są szczegółowe informacje dotyczące CIBOR, w tym:

NOWA

Wskaźnik NOWA jest opracowywany i publikowany przez administratora - Norges Bank. Norweski Bank Centralny opracowuje wskaźnik według samodzielnie określonej metody pod nadzorem Norweskiego Urzędu Nadzoru Finansowego.

Na stronie https://www. no/ dostępne są szczegółowe informacje dotyczące wskaźnika NOWA, w tym:

WIBID

Wskaźnik referencyjny w rozumieniu rozporządzenia BMR. Wskaźnik jest opracowywany i publikowany przez administratora – GPW Benchmark S. A., pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego. pl dostępne są szczegółowe informacje dotyczące WIBID, w tym:

BUBOR

Wskaźnik jest opracowywany i publikowany przez administratora – Bank Centralny Węgier (MNB), który opracowuje wskaźnik za pomocą ustalonej przez siebie metody. Na stronie https://www. hu/en/ dostępne są szczegółowe dane dotyczące BUBOR, w tym:

 
Więcej informacji o wskaźnikach

To, jak postępujemy w konkretnych przypadkach, opisujemy szczegółowo w umowach i regulaminach.
Może się zdarzyć, że w danej sytuacji zastosujemy inne zasady, niż opisane poniżej.

Jakie wskaźniki zastąpiły LIBOR?

Instytucje finansowe od dawna przygotowywały się na ten moment. Od 2014r. wśród światowych uczestników rynku finansowego toczona jest dyskusja dotycząca niskiej stabilności wskaźników referencyjnych oraz ich słabej odporności na manipulacje. Wskutek przeprowadzonych rozmów, pod nadzorem odpowiednich organów nadzorczych podjęto decyzje o stopniowym i konsekwentnym wycofywaniu wskaźników z grupy LIBOR. Te wskaźniki zostały zastąpione nowymi wskaźnikami.

Wszystkie wskaźniki alternatywne zostały wybrane, ponieważ są bardzo zbliżone do wskaźników LIBOR. Oblicza się je w podobny sposób i – tak jak LIBOR – spełniają unijne wymogi; są powszechnie używane w Unii Europejskiej, w tym w Polsce. Wskaźniki alternatywne są opracowywane przez licencjonowanych administratorów i nie ma planów zaprzestania ich publikacji.

Dotychczasowy wskaźnik

Nowy wskaźnik

SOFR

SARON

SONIA

TONA

LIBOR EUR O/N

€STR

Aby zniwelować różnice pomiędzy obecnie stosowanym wskaźnikiem podstawowym, a nowym wskaźnikiem alternatywnym zastosowaliśmy korektę. Wartości tej korekty przedstawia poniższa tabelka.

Wskaźnik

Tenor

Wartość korekty (%)

Kiedy bank stosuje?

Klient detaliczny

SARON Compound Rate (z poprzedniego okresu)

1M

-0, 0571%

Do kredytów udzielanych konsumentom i małym firmom

3M

0, 0031%

EURIBOR

-0, 023%

-0, 0136%

Klient korporacyjny

ON

-0, 0551%

Do kredytów korporacyjnych

SARON stawka składana

0, 0017%

€STR stawka składana

0, 0456%

0, 0962%

-0, 0024%

-0, 01839%

Nowe wskaźniki, które zastąpiły LIBOR

Komisja Europejska wskazała SARON Compound jako stawkę zastępującą LIBOR CHF. Możesz o tym przeczytać w rozporządzeniu wykonawczym 2021/1847 KE z 22. 10. 2021 roku: https://eur-lex. eu/legal-content/PL/TXT/PDF/? uri=CELEX:32021R1847&from=PL. Wskaźnik zastąpi LIBOR CHF w całej Unii Europejskiej (więcej informacji na ten temat możesz również znaleźć w komunikacie Komisji Nadzoru Finansowego: (https://www. pl/dla_rynku/Wskazniki_referencyjne/aktualnosci? articleId=75467&p_id=18). Oznacza to, że od 1 stycznia 2022 r. SARON Compoud z odpowiednią korektą (tzw. spreadem korygującym) zastąpi odniesienia do LIBOR CHF w umowach kredytu. Zmiana wskaźnika w umowie kredytowej nie wymaga aneksu do Twojej umowy. Wszystko nastąpi z mocy prawa, nie musisz nic robić.

SARON to:

Administratorem wskaźnika SARON jest SIX Financial Information AG z siedzibą w Zurichu. Administrator opracowuje wskaźnik według własnej metody, pod nadzorem szwedzkiego Finansinspektionen (FI) – SEFI.

SARON jest jednodniową stopą referencyjną, bazującą na:

Rynek repo jest kluczowym elementem branży finansowej; dla wielu banków centralnych (także SBN) jest narzędziem realizacji polityki pieniężnej. Dlatego charakteryzuje się dużą płynnością, wysokim stopniem uregulowania i dużą rzetelnością.

Administrator wskaźnika SIX Financial Information AG jest z państwa trzeciego, ale zatwierdzenie wskaźnika SARON uzyskał administrator z siedzibą w Unii Europejskiej – szwedzki SIX Financial Information Nordic AB. Wskaźnik zatwierdził w styczniu 2021 r. szwedzki organ nadzoru finansowego Finansinspektionen (FI) – w trybie art. 33 rozporządzenia BMR. Na tej podstawie Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) wpisał SARON do rejestru, o którym mowa w art. 36 rozporządzenia BMR.

Szczegółowy opis wskaźnika SARON znajduje się na stronie: www. Dostępne są tam m. :

Więcej informacji na temat stawki SARON można znaleźć na stronie Administratora w dedykowanej zakładce SARON: https://www. html. Ryzyka wskazywane przez Administratora wskaźnika znajdują się na jego stronie internetowej oraz w Benchmark Statement Fixed Income and Money Market Benchmark Family publikowanego tam przez SIX Financial Information AG.

Komisja Europejska wskazała SARON Compound jako stawkę zastępującą LIBOR CHF. Możesz o tym przeczytać w rozporządzeniu wykonawczym 2021/1847 KE z 22. 2021 roku:

SARON Compound to:

Kod ISIN dla stawki SARON Compound 1M to: CH0477123886

Kod ISIN dla stawki SARON Compound 3M to: CH0477123902

Administratorem wskaźnika SARON Compound jest SIX Financial Information AG z siedzibą w Zurichu. Informacje o administratorze i o wskaźniku można znaleźć na stronie internetowej: https://www. com. Zatwierdzenie wskaźnika SARON Compound 1M oraz 3M uzyskał szwedzki administrator SIX Financial Information Nordic AB w trybie art. Na tej podstawie Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) wpisał SARON Compound do rejestru, o którym mowa w art.

Stosujemy zatem w mBanku:

Między stopą LIBOR CHF, a stopą składaną SARON Compound istnieje różnica wartości. Dlatego Komisja Europejska wskazała spread korygujący, czyli korektę, której zadaniem jest uwzględnienie różnicy i zminimalizowanie ekonomicznych skutków wprowadzenia wskaźnika alternatywnego.

Szczegółowy opis wskaźnika SARON Compound znajduje się na stronie administratora: www. :

Więcej informacji na temat stawki SARON Compound można znaleźć na stronie Administratora w dedykowanej zakładce SARON Compound:

Grupa robocza przy Zarządzie Rezerwy Federalnej zarekomendowała wskaźnik SOFR (Secured Overnight Financing Rate) jako:

SOFR jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej dla dolara amerykańskiego.

Administratorem wskaźnika SOFR jest Bank Rezerwy Federalnej Nowego Jorku („Fed”). Administrator opracowuje wskaźnik według własnej metody, pod nadzorem amerykańskiej Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej.

SOFR jest oparty o jednodniowe depozyty zabezpieczone amerykańskimi skarbowymi papierami wartościowymi na rynku transakcji repo. Cechuje go znacznie większa odporność na warunki rynkowe niż LIBOR, dzięki innej metodzie obliczania oraz płynności rynku odniesienia.

W efekcie wskaźnik jest przejrzysty, reprezentatywny dla rynku i chroniony przez próbami manipulacji. Nie ma także ryzyka zaprzestania jego publikacji. Wolumen transakcji na rynku transakcji repo amerykańskiego skarbu państwa wynosi ok. 1 biliona dolarów dziennie, czyli znacznie więcej niż na jakimkolwiek innym amerykańskim rynku pieniężnym.

Szczegółowy opis wskaźnika SOFR znajduje się na stronie: www. org. Dostępne są tam m. :

Więcej informacji na temat stawki SOFR można znaleźć na stronie Administratora w dedykowanej zakładce SOFR: https://www. org/markets/reference-rates/sofr-averages-and-index. Ryzyka wskazywane przez Administratora wskaźnika znajdują się na jego stronie internetowej oraz w witrynie Additional Information about Reference Rates Administrated by the New York Fed, prowadzonej przez Bank Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku (FED).

Grupa robocza przy Banku Anglii zarekomendowała wskaźnik SONIA (Sterling Overnight Invex Average) jako:

SONIA (Sterling Overnight Invex Average) jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej dla funta szterlinga. Oblicza go i publikuje Bank Anglii. SONIA jest oparty na rzeczywistych transakcjach i odzwierciedla średnią stóp procentowych, które banki płacą za pożyczanie funtów szterlingów na jedną dobę od innych instytucji finansowych i innych inwestorów instytucjonalnych.

Szczegółowy opis wskaźnika SONIA znajduje się na stronie: www. uk. Dostępne są tam m. :

Więcej informacji na temat stawki SONIA można znaleźć na stronie Administratora w dedykowanej zakładce SONIA: https://www. uk/markets/sonia-benchmark/sonia-key-features-and-policies. Ryzyka wskazywane przez Administratora wskaźnika znajdują się na jego stronie internetowej oraz w linku powyżej zawierającym bezpośrednie odesłanie do informacji o wskaźniku.

TONA (Tokyo Overnight Average Rate) jest wskaźnikiem alternatywnym dla JPY LIBOR. Podmioty rynku finansowego mogą samodzielnie decydować, czy chcą stosować TONA czy TIBOR (Tokyo Interbank Offered Rate).

TONA jest stopą wolną od ryzyka opartą na niezabezpieczonej stop ie overnight call. Jego administratorem jest Bank Japonii.

Szczegółowy opis wskaźnika TONA znajduje się na stronie: https://www. htm/ Dostępne są tam m. :

Więcej informacji na temat stawki TONA można znaleźć na stronie Administratora w dedykowanej zakładce TONA: . Ryzyka wskazywane przez Administratora wskaźnika znajdują się na jego stronie internetowej.

Grupa robocza przy ECB zarekomendowała €STR (Euro Short-Term Rate) jako:

€STR jest wskaźnikiem referencyjnym dla waluty euro. Jego administratorem jest Europejski Bank Centralny (ECB).

ECB publikuje €STR od października 2019 roku. Do obliczeń wykorzystuje sprawozdania statystyczne dotyczące rynku pieniężnego. ECB opracowuje go jako wskaźnik depozytów niezabezpieczonych.

Szczegółowy opis wskaźnika €STR znajduje się na stronie: https://www. eu/services/contacts/address/. Dostępne są tam m. :

Więcej informacji na temat stawki €STR można znaleźć na stronie Administratora w dedykowanej zakładce €STR:  

Ryzyka związane ze wskaźnikami

Ogólne ryzyka dotyczące wskaźników referencyjnych

Stosowanie wskaźników referencyjnych wiąże się z ryzykami ogólnymi oraz specyficznymi dla danego wskaźnika. Ogólne ryzyka dotyczą przede wszystkim tego, że:

Przykład

Administrator może zaprzestać opracowywania wskaźnika w całości – wtedy np. WIBOR przestałby istnieć. Jeśli jednak decyzja administratora dotyczyłaby tylko konkretnego tenoru, to WIBOR jako wskaźnik referencyjny nadal będzie istnieć, ale zniknie np. wskaźnik WIBOR 3M.

Ryzyko zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego

Podmiot, który opracowuje dany wskaźnik referencyjny, może wprowadzić zmiany w przyjętej metodzie opracowywania wskaźnika. Obowiązują go zasady opisane w dokumentacji, która dotyczy wskaźnika referencyjnego. Dokumentację administrator publikuje na swojej stronie internetowej.

Zmianę metody opracowywania wskaźnika poprzedzają zwyczajowo konsultacje publiczne. W trakcie konsultacji administrator określa zakres proponowanej zmiany oraz jej uzasadnienie.

Administrator może uzasadnić zmianę metody tym, że musi ją dostosować do:

Jeśli administrator zmieni przyjętą metodologię, może zmienić się także wartość wskaźnika. Wzrost lub obniżenie wartości wskaźnika może wtedy wpłynąć na:

Jeśli administrator zmieni – zgodnie z rozporządzeniem BMR – metodę opracowywania lub definicję wskaźnika, albo wprowadzi inną istotną modyfikację wskaźnika, nie będzie to traktowane jako zmiana umowy. Dotyczy to także sytuacji, gdy administrator zmieni wartość wskaźnika referencyjnego.

Ryzyko zaprzestania przez administratora opracowywania wskaźnika referencyjnego (trwale lub na jakiś czas)

Administrator może zdecydować, że przestaje publikować wskaźnik. Procedura trwałego zaprzestania publikacji takich wskaźników, jak WIBOR, LIBOR czy EURIBOR, jest ściśle określona. Uczestniczy w niej także organ nadzoru. Administrator opisuje ją w dokumentacji wskaźnika, którą publikuje na swojej stronie internetowej.

Administrator może zdecydować, że przestaje opracowywać wskaźnik referencyjny:

Przed taką decyzją administrator zazwyczaj przeprowadza konsultacje publiczne. Trwają one najczęściej kilka miesięcy. W tym czasie administrator określa m. datę, od której zamierza zaprzestać opracowywać wskaźnik.

Może także zdarzyć się, że administrator przez jakiś czas – nawet i jeden dzień – nie będzie w stanie wyznaczyć wartości wskaźnika. Na przykład administrator nie wyznaczy wartości wskaźnika, jeśli w danym dniu nie otrzyma wystarczającej liczby niezbędnych danych.

Ważne!

Jeśli administrator trwale lub czasowo przestanie opracowywać wskaźnik, nie będziemy mogli użyć tego wskaźnika do ustalenia wartości wzajemnych świadczeń, które wynikają z umowy. Zastąpimy wtedy wskaźnik referencyjny innym – w sposób opisany w umowie.

Specyficzne ryzyka dotyczące np. wskaźników WIBOR i WIBID

Ryzyka związane ze stosowaniem wskaźników WIBID i WIBOR, to na przykład:

mBank definiuje istotną zmianę wskaźnika referencyjnego w taki sam sposób, w jaki definiuje ją Administrator tego wskaźnika. Przykładowo, dla WIBOR definicja istotnej zmiany wskaźnika odnosi się wprost do definicji, jaką w tym zakresie przyjął GPW Benchmark (Administrator wskaźnika WIBOR) - https://gpwbenchmark. pdf.

Co oznacza dla Ciebie zmiana wskaźnika?

administrator zrezygnuje
z opracowywania wskaźnika

. Najczęstsze przyczyny to:

1) względy biznesowe,

2) problem z reprezentatywnością danych (z analiz administratora wynika, że dane, na których bazuje wskaźnik, nie są już reprezentatywne dla rynku lub realiów gospodarczych).

administrator może nie wyznaczyć wskaźnika

Może zdarzyć się, że administrator nie będzie w stanie wyznaczyć wartości wskaźnika. W danym dniu może np. nie otrzymać wystarczającej ilości danych, aby wyliczyć wartość wskaźnika.

brak wskaźnika

1) Nie możemy stosować wskaźnika, aby ustalić wartość wzajemnych świadczeń.

2) Stosujemy postanowienia umowne lub bezwzględnie obowiązuje przepisy prawa.
a w konsekwencji:

3) Wskazujemy wskaźnik alternatywny, który będziemy stosować.

4) Jeśli zastosujemy wskaźnik alternatywny, możemy go skorygować zgodnie z umową lub mającymi zastosowanie przepisami prawa.

korekta wskaźnika

1) Gdy wskaźnik dotychczasowy trwale znika i wprowadzamy wskaźnik alternatywny, korektę, którą dodamy do wskaźnika alternatywnego, ustalamy raz. Stosujemy ją przez cały czas, gdy korzystamy z danego wskaźnika alternatywnego.

2) Korekta może mieć wartość dodatnią, ujemną bądź zerową.

3) Korektę możemy też wyznaczyć na podstawie określonego działania arytmetycznego.

4) Korektę możemy też stosować przy okresowym braku publikacji wskaźnika - zastąpimy wtedy wskaźnik wskaźnikiem alternatywnym w dniu, w którym nie opublikowano wskaźnika.

dlaczego stosujemy korektę

Korektę stosuje się, aby ograniczyć ekonomiczne skutki zastąpienia dotychczasowego wskaźnika. Nie jesteśmy jednak w stanie oszacować, jak ta zmiana wpłynie na wartość zobowiązań. Np. w kredytach hipotecznych zastosowanie wskaźnika alternatywnego może spowodować wzrost lub spadek oprocentowania, a więc także wzrost lub obniżenie raty kredytu.

Korektę może też wyznaczyć podmiot zewnętrzny (np. organ nadzoru), na co nie mamy wpływu.

papiery dłużne 
szczegółowe zasady

1) To, jak stosujemy wskaźnik alternatywny, wraz z korektą, regulują (lub będą regulować) warunki emisji papierów dłużnych.

2) Efektem zastąpienia wskaźnika może być korekta rozliczeń między emitentem papierów wartościowych a posiadaczami papierów dłużnych.

Skutki wystąpienia ryzyka związanego ze wskaźnikiem

Najczęstsze przyczyny to:

1) Względy biznesowe,

2) Problem z reprezentatywnością danych (z analiz administratora wynika, że dane, na których bazuje wskaźnik, nie są już reprezentatywne dla rynku lub realiów gospodarczych).

Jak zastępujemy wskaźnik?

Zasady zastąpienia wskaźnika opisujemy w umowach lub regulaminach. Proces ten jest wieloetapowy, uwzględniamy w nim, czy i jaki wskaźnik alternatywny możemy zastosować. Sprawdzamy np., co wskazuje organ nadzoru, bank centralny, administrator lub kontrahent centralny.

Dla wskaźników stopy procentowej, które wpływają na wartość oprocentowania, wskaźnikiem alternatywnym może być stopa referencyjna banku centralnego (zależnie od waluty zobowiązania):

Jaka jest zasada ustalania korekty?

Korekta – wartość lub działanie, które stosujemy, aby ograniczyć ekonomiczne skutki zastąpienia wskaźnika podstawowego wskaźnikiem alternatywnym. Korekta może:

być wartością dodatnią, ujemną, zerową,

być określona wzorem lub metodą obliczenia np. poprzez składanie czy kapitalizowanie dziennych stawek procentowych przez okres, dla którego obliczane są odsetki,

obejmować inne dostosowania związane z zastąpieniem wskaźnika.

Jeśli zgodnie z postanowieniami wiążącej nas umowy, korekta będzie równa medianie różnic między dotychczas obowiązującym wskaźnikiem a wskaźnikiem alternatywnym:

1) Obliczamy różnicę między dotychczasowym wskaźnikiem a wskaźnikiem alternatywnym:

2) Układamy różnice w kolejności od najniższej do najwyższej.

3) Jeśli liczba różnic jest:

Przykład 1

W przykładzie pokazujemy nasze kolejne kroki, jeśli proces wyznaczania wskaźnika alternatywnego, zgodnie z zapisami umowy, zakończy się tym, że zastosujemy stopę referencyjną NBP i korektę liczymy jako medianę różnic z danego okresu między wskaźnikiem dotychczasowym a wskaźnikiem alternatywnym.

Założenia:

31. 08. 2020 – wskaźnik WIBOR 3M opublikowano po raz ostatni. Jego wartość wyniosła wtedy 0, 23%

01. 09. 2020 - wskaźnik WIBOR 3M przestaje być trwale publikowany. Wartość stopy referencyjnej NBP w tym dniu to 0, 1%.

Co robimy?

1) Przyjmujemy, że wartość wskaźnika alternatywnego to 0, 1%.

2) Korygujemy wskaźnik alternatywny o medianę różnic między dotychczas obowiązującym wskaźnikiem a wskaźnikiem alternatywnym.

Wykres 1 przedstawia różnicę między wskaźnikiem WIBOR 3M i stopą referencyjną NBP w okresie 31. 2018-31. 2020 r.

Wykres 1

Tabela 1

3) Różnice między wskaźnikiem i wskaźnikiem alternatywnym (łącznie 527 obserwacji) ustawiliśmy od najniższej do najwyższej. Wszystkie wartości zamieściliśmy w tabeli.

4) Mediana w naszym przykładzie to 264. obserwacja. Jej wartość to 0, 22%.

5) Korektę 0, 22% dodajemy do wskaźnika alternatywnego. Ostatecznie wartość nowego wskaźnika to 0, 32% (0, 1% + 0, 22% = 0, 32%).

Przykład 2

Korektę ustalamy raz i nie zmienia się ona przez cały czas, w którym stosujemy wskaźnik alternatywny. Jest ona średnią arytmetyczną różnic z badanego okresu.

Aby ustalić średnią różnic:

Jeśli wystąpi więcej niż jedno z tych zdarzeń, różnicę liczymy od tego zdarzenia, które wystąpi jako pierwsze. 

W przykładzie pokazujemy kolejne kroki, jeśli proces wyznaczania wskaźnika alternatywnego dla EUR, zgodnie z zapisami umowy zakończy się tym, że zastosujemy 3M EURIBOR zamiast dotychczasowego wskaźnika 3M LIBOR EUR.

Założenia (hipotetyczne na cele przykładu):

16. 2021 – wskaźnik 3M LIBOR EUR opublikowano po raz ostatni. Jego wartość wyniosła wtedy -0, 555%

19. 2021 - wskaźnik 3M LIBOR EUR przestaje być trwale publikowany. Wartość wskaźnika 3M EURIBOR w tym dniu to -0, 548%

1) Przyjmujemy, że wartość wskaźnika alternatywnego to -0, 548%.

2) Korygujemy wskaźnik alternatywny o średnią arytmetyczną za okres 182 dni z różnic między wskaźnikiem podstawowym a wskaźnikiem alternatywnym, osobno dla każdego dnia w którym był publikowany zarówno wskaźnik podstawowy, jak i wskaźnik alternatywny.

Wykres i tabela przedstawia różnicę między wskaźnikiem 3M LIBOR EUR i wskaźnikiem 3M EURIBOR w okresie 15. 01. 2021-16. 2021 r (182 dni).

3) Średnia arytmetyczna w naszym przykładzie wynosi -0, 00665.

4) W związku z tym, że wskaźnik alternatywny jest publikowany do trzech miejsc po przecinku, naszą korektę również zaokrąglamy do trzech miejsc po przecinku (-0, 007%) i dodajemy do wskaźnika alternatywnego.

5) Ostatecznie wartość nowego wskaźnika to -0, 555% ((-0, 548%) + (-0, 007%) = -0, 555%)).

Jak zmiana wskaźnika wpływa na Twoje produkty (przykłady)?

Ryzykiem stopy procentowej objęte są wszystkie produkty ze zmienną stopą procentową. Dotyczy to przede wszystkim kredytów złotowych i walutowych. Na oprocentowanie kredytu składają się:

Każdy wskaźnik stopy procentowej określa się dla danego okresu (tenoru): tj. dla 1 miesiąca, 3 miesięcy, 6 miesięcy lub innego. Oznacza się go odpowiednio: 1M, 3M, 6M (np. dla waluty PLN jako WIBOR 1M, WIBOR 3M, WIBOR 6M).

Odsetki od kredytu mogą zmieniać się co 1, 3, 6 miesięcy wraz ze zmianą wskaźnika stopy procentowej (np. stawki WIBOR 1M co 1 miesiąc, stawki WIBOR 3M zmieniają się co 3 miesiące, itd. ).

Jak zmiana wskaźnika (stopy procentowej) wpływa na oprocentowanie Twojego kredytu?

Wszystkie kredyty ze zmienną stopą procentową wiążą się z ryzykiem jej zmiany. Wzrost (spadek) tego wskaźnika wpłynie na wzrost (spadek) wysokości części odsetkowej Twojej raty.

Przykład

Masz kredyt, którego oprocentowanie wynosi 2, 23%. Na oprocentowanie składają się wskaźnik w wysokości 0, 23% oraz marża 2%.

Jeśli wskaźnik wzrośnie o 0, 5% - do poziomu 0, 73% - oprocentowanie Twojego kredytu wzrośnie o 0, 5% i wyniesie 2, 73%.

Jak zmiana wskaźnika walutowego wpływa na wartość zobowiązania walutowego?

Zmiana wartości wskaźnika walutowego wpływa na zmianę wartości zobowiązania denominowanego w jednej walucie po przeliczeniu na drugą walutę.

Wartość nominalna Twojego zobowiązania: 20 000 EUR
Wartość wskaźnika określającego relację EUR do PLN: wynosi 4, 40 PLN za 1 EUR
Wartość Twojego zobowiązania w PLN: 88 000 PLN

I scenariusz: wskaźnik euro spada o 10% - do poziomu 3, 96 PLN za 1 EUR.
Wartość Twojego zobowiązania w PLN wyniesie 79 200 PLN.

II scenariusz: wskaźnik euro wzrasta o 10% - do poziomu 4, 84 PLN za EUR.
Wartość Twojego zobowiązania w PLN wyniesie 96 800 PLN.

Informacje dla klientów

Jaka jest definicja korekty?

Korekta to wartość lub działanie, które zastosujemy, aby ograniczyć ekonomiczne skutki zastąpienia wskaźnika podstawowego wskaźnikiem alternatywnym. Wyliczamy ją jako medianę różnic między dotychczas obowiązującym wskaźnikiem a wskaźnikiem alternatywnym z okresu pięciu lat poprzedzających datę ogłoszenia końca publikacji (komunikat FCA z 5. 03.

Co się zmieni dla klientów?

Dla naszych klientów przygotowujemy zmiany w dokumentacji dla produktów w walutach opartych o stawkę LIBOR. Uwzględnimy w niej:

Jak oblicza się wartość nowych wskaźników?

Nowe stawki są obliczane przez uprawnione podmioty. Najważniejsze różnice między sposobem obliczania stawek LIBOR i nowych stawek:

LIBOR

Nowe stawki

okres, w którym obowiązuje wyliczona stawka wskaźnika

LIBOR wyznacza się dla różnych terminów – O/N, 1W, 1M, 2M, 3M, 6M, 12M

Nowe wskaźniki referencyjne to wskaźniki typu overnight – ich wartość oblicza się codziennie na podstawie rzeczywistych transakcji rynku międzybankowego.

moment publikacji stawki

na początku danego okresu (odsetkowego) / terminu (stawka znana z góry - forward-looking rate)

z reguły po okresie, którego dotyczy dana stawka (stawka znana z dołu - backward-looking rate);

dla okresów odsetkowych dłuższych niż 1 dzień następuje np. składanie (compoundowanie) stawki.

administrator

ten sam dla wszystkich walut

różny w zależności od waluty – wskaźniki mogą mieć odmienny sposób opracowywania

Dla dłuższych okresów odsetkowych niż O/N (np. 3M lub 6M), banki dostosują umowy i instrumenty finansowe, w których zastosowano wskaźnik.

Banki tak dobiorą metodę przejścia na nowe wskaźniki referencyjne, aby uzyskać efekt ekonomiczny maksymalnie zbliżony do efektu zastosowania terminowych wskaźników referencyjnych. W zależności od umowy lub produktu finansowego mogą: